Diva DALIDA tài hoa yểu mệnh
Diva Dalida - tài hoa yểu mệnh
=====================
Văn hóa Pháp nói chung, và nhạc Pháp nói riêng có ảnh hưởng rất lớn đến Việt Nam ở thời trước cách mạng tháng 8 năm 1945. Nhờ đó mà Việt Nam sản sinh nhiều bậc tiền bối anh tài cùng dòng nhạc tiền chiến giá trị cao và vẫn được yêu thích cho đến tận hôm nay. Nhạc Pháp nhẹ nhàng, lãng mạn, du dương sang trọng, rất khác với nhạc Mỹ. Cách phát âm tiếng Pháp cũng gần gũi quen thuộc với người Việt hơn là tiếng Anh.
Đến thập niên 80, sau những khắt khe cấm đoán của thời kỳ CS cực đoan ban đầu, khi cơn lốc nhạc nước ngoài theo những ngã đường không chính thống, chảy âm thầm lén lút vào VN qua những băng cassette từ những thùng quà gửi về từ hải ngoại, là lúc giới trẻ vui mừng đón nhận thứ âm nhạc tự do, phóng khoáng, sôi động, khác hẳn với dòng nhạc đỏ khô khan, gò bó, thô vụng, nặng tính tuyên truyền thời bấy giờ.
Bên cạnh dòng nhạc bằng Anh ngữ của Beattles, Bee Gees, Smokie, Lobo, Abba, Boney M, Modern Talking... là một số bài nhạc Pháp không thể thiếu cho dân ngồi đồng cà phê ghiền nhạc. Trong đó phải kể đến Paroles, được xem là một trong các bản nhạc Pháp hay nhất với giới yêu nhạc người Việt. Riêng mình, đây là tuyệt phẩm Pháp hay nhất, ma mị nhất, nghe hoài được hoài, dù trước đó không hề hiểu gì về nội dung, chỉ cảm nhận đó như là lời tự sự, thổn thức của một người con gái với nỗi buồn nào đó.
Paroles là 1 trong số những bản hit của danh ca Dalida, một nhan sắc yêu kiều, một tài năng toàn vẹn. Dalida chính là là nữ hoàng sân khấu của Châu Âu trong thế kỷ 20.
***
Dalida (1933 - 1987), tên thật là Yolanda Gigliotti, sinh ở Cairo, Ai Cập trong một gia đình người Ý, có cha là nhạc công chơi Violin cho nhạc kịch Opera. Lúc 17 tuổi đã là 1 model tên tuổi ở Cairo. Năm 1954, khi 21 tuổi, người đẹp Yolanda đoạt vương miện Miss Egypt. Từ đây Yolanda bước chân vào sự nghiệp điện ảnh. Sau vài vai diễn ở phim trường Cairo, năm 1956 Yolanda lọt vào mắt xanh của đạo diễn người Pháp Marc de Gastyne, và nghệ danh Dalida chào đời trên đất Pháp.
Ở kinh đô tráng lệ Paris, không thấy nhiều triển vọng trong ngành điện ảnh, Dalida bắt đầu thử sức ở lĩnh vực mới. Sau vài tháng học nhạc, cô xin thử việc và được chọn vào nhóm nghệ thuật biểu diễn tạp kỹ của hý trường Champs Elysées, Paris.
Cũng từ sân khấu tạp kỹ Cabaret này, cuộc đời sang trang. Dalida lọt vào tầm ngắm của 2 nhà lão luyện: đạo diễn Lucien Morisse (the artistic director for Europe 1) và Eddy Barclay (owner of Barclay label). Bằng cặp mặt nhà nghề, cả hai có dự cảm rằng Dalida sẽ trở thành một ngôi sao lớn.
Cùng với Lucien Morris, người sau này trở thành chồng, Dalida bắt đầu sự nghiệp ca hát, và thành công đến thật nhanh. Bản thu âm đầu tiên là nhạc phẩm quen thuộc Bambino lọt vào top 10 bảng xếp hạng trong 46 tuần lễ, bán được 300 ngàn bản, đạt được đĩa vàng đầu tiên trong số 70 đĩa vàng mà cô có.
Từ đây hàng loạt bản hit khác ra đời. Thập niên 60s và 70s là thời kỳ huy hoàng nhất, Dalida trở thành 1 tên tuổi lớn, một vì sao bắc đẩu trong lĩnh vực ca nhạc ở trời Âu với hàng loạt giải thưởng. Dalida cũng là ca sĩ đầu tiên đạt được đĩa kim cương (Diamond disc).
Tổng cộng, Dalida thu âm trên 1000 bản nhạc, bán được 125 triệu đĩa. Riêng những show trình diễn của cô ở châu Âu và Á đều cháy vé. Cô cũng là người được tặng huân chương bởi tổng thống Pháp Charles de Gaulle (the Médaille de la Présidence de la République by General Charles de Gaulle), cùng với huân chương danh dự của kinh thành Paris (Medal of the City of Paris).
Dalida có giọng ca ấm áp truyền cảm, phong cách trình diễn đa dạng, duyên dáng và biểu cảm. Cộng thêm nhân dáng xinh đẹp, sang trọng, đã giúp cô trở thành một diva được mến mộ trong mọi giới, gồm cả các chính trị gia và dân trí thức, và là thần tượng của giới trẻ thời bấy giờ.
Dalida có thể hát 10 thứ tiếng. Bên cạnh tiếng Pháp là chủ lực, thứ 2 là Arabic ( Vì Dalida lớn lên ở Egypt), cô còn hát được tiếng Ý, Đức, Tây ban nha, Anh, Nhật...
Với người Việt, Dalida được biết đến với 4 nhạc phẩm quen thuộc nhất. Đó là Bambino, Bang Bang (Khi xưa ta bé), Besame Mucho (Yêu nhau đi), và đặc biệt là Paroles.
Paroles ra đời năm 1973, có thêm phần phụ họa của nam tài tử lừng danh Alain Delon, và thành công vang dội, trở thành bản nhạc Pháp được biết đến nhiều nhất trên thế giới qua mọi thời.
Paroles là bản sentimental pop với âm điệu nhẹ nhàng, như lời tự tình mang nỗi buồn nhè nhẹ. Paroles, tức là words, là lời nói. Bài nhạc nói đến người đàn ông dành những lời yêu thương có cánh. Những lời du dương như tiếng violin trong gió thoảng, mang theo hương thơm của hoa hồng. Lời nói dịu êm và ngọt ngào như kẹo caramel và chocolat.
Nhưng với người con gái, đó chỉ là lời sáo rỗng, không xuất phát từ trái tim. Anh ơi, lời lẽ anh rất tuyệt, nhưng em không duyệt, bởi lời nói tạm bợ đầu môi dễ dàng quên lãng, và em không cần những mật ngọt phù du ấy.
Paroles còn dùng để chế nhạo các chính trị gia, những người luôn mang họ Hứa.
***
Xinh đẹp, thành công và giàu có, nhưng cuộc đời của Dalida là 1 bi kịch lớn.
Năm 1961, Dalida kết hôn với đạo diễn Morisse. Cuộc hôn nhân chỉ kéo dài 5 năm. Vài năm sau đó Dalida bắt đầu hò hẹn với người tình mới là ca sĩ gốc Ý Luigi Tenco. Trong Festival âm nhạc Sanremo lớn nhất ở Ý, Luigi có một màn trình diễn đáng quên. Không chịu nỗi thất bại bẽ bàng đó, anh đã tự sát. Bị shock nặng, Dalida cũng tự kết liễu đời mình 1 tháng sau đó. Rất may là cô được cứu sống.
Năm 1967, khi cô tròn 34 tuổi và có mang với 1 người tình trẻ còn là học trò, 22 tuổi. Cô đã đi đến quyết định phá thai mà không biết rằng điều này đã giết chết khát khao làm mẹ của cô những năm sau này.
Năm 1970, Morisse chồng cũ, giờ đây là người bạn thân thiết, tự sát. Lại là 1 cú shock cho một tinh thần vẫn còn tổn thương.
Năm 1975, ca sĩ Mike Brant, người bạn đồng nghiệp thân thiết nhảy lầu tự tử. Thêm 1 nhát cắt vào vết thương còn loang máu.
Năm 1983, Richard Chanfray, người tình cũ của Dalida chọn kết liễu đời mình bằng khí độc Carbon monoxide. Khổ đau chồng chất khổ đau.
Rồi ngày 3 tháng 5, 1987, fan hâm mộ trở thành mồ côi. Dalida chọn cách quyên sinh bằng thuốc quá liều trong nhà riêng ở Paris, lúc cô vừa 54 tuổi. Bên cạnh thi thể giá lạnh là mảnh giấy nhỏ với hàng chữ: "La vie m'est insupportable... Pardonnez-moi", tức "Life is unbearable to me... Forgive me.", "Đời sống đã quá sức chịu đựng.... Hãy tha thứ cho tôi".
***
Sắc đẹp, tiền tài, danh vọng đã không thể che chở một cuộc đời nhiều oan trái. Như chiếc thuyền mong manh giữa biển khơi trùng trùng với nhiều bất trắc, hàng loạt những cái chết bi thảm của người thân, bạn bè chính là những đợt sóng dữ bủa lên chiếc thuyền con, và cuối cùng đã nhấn chìm nó giữa biển đời cô quạnh.
Dalida khi sống là thần tượng của nhiều giới, cái chết của cô để lại nhiều thương tiếc với 30 năm rực rỡ ánh hào quang sân khấu. Cô chính là người ca sĩ thành công nhất trong thế giới Francophone của những người nói tiếng Pháp, nữ hoàng ca nhạc của trời Âu thế kỷ 20.
Dalida, một sắc đẹp yêu kiều, một tài năng rực sáng, lại chọn cho mình một cái chết bi thảm khi hãy còn trẻ. Đời sống quả là phức tạp. Cứ ngỡ sắc, danh, lợi là tấm khiên vững vàng che chắn cho 1 đời người. Nhưng cái chết bằng tự sát của những người giàu có, nổi tiếng như cô là tiếng chuông cảnh báo. Hóa ra những thứ ấy chỉ là phù hoa và không chắc mang lại hạnh phúc. Nếu có thì Dalida phải hạnh phúc nhất trần đời rồi.
Kẻ hậu sinh vì ngưỡng mộ tài sắc của cô, và là người bị mê hoặc bởi tiếng hát Paroles mà cất công tìm hiểu về 1 giọng ca huyền thoại. Xin dành tất cả lòng kính trọng cho 1 bậc tài sắc vẹn toàn mà cuộc đời lại là 1 thảm kịch. Xin cô hãy yên nghỉ ở bên kia thế giới.
***
Lời cuối: Paroles cũng là nhạc phẩm có nhiều lời Việt và nhiều ca sĩ cover nhất, có lẽ vì nó quá hay.
2. Paroles - Những lời mê hoặc - Phạm Duy:
3. Paroles - Lời nói phù du - Diệu Hương:
4. Paroles - Những lời mật ngọt - Lệ Thu Nguyễn (the best, I guess):
5. Paroles - Ngọc Lan
6. Paroles - Thanh Lan:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét