Vài giờ sau khi Tổng thống Putin kết thúc bài phát biểu thông điệp liên bang, chính phủ Nga bất ngờ tuyên bố giải thể. Ông Dmitry Medvedev từ chức Thủ tướng, được bổ nhiệm chức Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang. Và ông Mikhail Mishustin - người đứng đầu Cơ quan Thuế liên bang được đề cử vào vị trí đứng đầu chính phủ

Tất cả những động thái trên diễn ra chỉ trong buổi chiều 15/1.
Nga sắp có tân thủ tướng
Trước đó vài tiếng, ông Mishustin vẫn còn là cái tên xa lạ trên bản đồ chính trị thế giới. Thậm chí, không thể tìm được trang riêng về ông trên bách khoa toàn thư mở Wikipedia tiếng Anh. 
Dù vậy, theo RT, không thể phủ nhận Mishustin là một nhà quản lý có năng lực. Dưới thời Mishustin, Cơ quan Thuế Liên bang Nga đã đạt được những thành tựu đáng kể.
Năm ngoái, tờ Thời báo Tài chính đặt biệt danh cho Mishustin là “người thu thuế của tương lai”, nhờ vai trò của ông trong việc đưa hệ thống thu thuế Nga trở thành một trong những hệ thống tiên tiến và hiệu quả nhất trên thế giới.
'Địa chấn' chính trị Nga: Tổng thống Putin vạch lộ trình rời Điện Kremlin - ảnh 1 Ông Mikhail Mishustin. Ảnh: Sputnik
Ông Mishustin, giống Tổng thống Putin, là một người thích chơi khúc côn cầu, nhưng khá ẩn dật và nguyên tắc.
Ông Putin từng được mô tả bằng những đặc điểm tương tự hồi năm 1999. Và 21 năm sau, ông trở thành một trong những Tổng thống quyền lực nhất trên thế giới.
Lộ trình từ chức
Cũng trong hôm nay, tổng thống Putin dần vạch ra lộ trình cho việc rời khỏi Điện Kremlin.
Ông sẽ từ chức vào năm 2024, hoặc thậm chí sớm hơn, và ông dự định sẽ xóa bỏ mô hình “quyền lực tập trung” trong tay Tổng thống, từng được Boris Yeltsin giới thiệu vào năm 1993 với sự ủng hộ của Mỹ.
Theo RT, Tổng thống Putin có kế hoạch trao nhiều quyền lực hơn cho cấp dưới, đặc biệt là thủ tướng.
Ông cũng muốn tăng cường vai trò của Hội đồng Nhà nước - cơ quan mà ông có thể sẽ tham gia sau khi rời ghế Tổng thống.
Cơ quan này bao gồm những người đứng đầu các khu vực của Nga và các thành viên của chính quyền, thực hiện chức năng tư vấn.
'Địa chấn' chính trị Nga: Tổng thống Putin vạch lộ trình rời Điện Kremlin - ảnh 2
Tổng thống Nga Putin và Thủ tướng Medvedev chiều 15/1. Ảnh: Sputnik
Ngoài ra, ông Putin còn muốn giới hạn nhiệm kì Tổng thống, để mỗi Tổng thống chỉ được nắm quyền tối đa 2 nhiệm kì, tương đương 12 năm ở Điện Kremlin.
Bản thân ông Putin đã giữ chức Tổng thống 16 năm.
Nhiệm kì Tổng thống của ông Putin gợi nhớ đến Franklin Delano Roosevelt, tổng thống bốn nhiệm kỳ duy nhất của Mỹ đã có công vực dậy đất nước sau thảm họa tài chính & xã hội.
Một trong những đề nghị sửa đổi Hiến pháp đáng chú ý khác của ông Putin là Tổng thống Nga tương lai phải sống ở Nga trong 25 năm liên tiếp trước khi nhậm chức, không có quốc tịch hoặc giấy phép cư trú nước ngoài.
Việc này giúp ngăn chặn phe đối lập ở Moscow nghiêng về phương Tây. Trên thực tế, nhiều chính trị gia Nga đã từng có thời gian sống bên ngoài lãnh thổ Nga.
Nếu quy định này được đưa ra từ năm 2000, thì bản thân ông Putin cũng không thể trở thành Tổng thống Nga, vì ông từng có thời gian sống ở Đức từ năm 1985 đến 1990.
Các điều khoản Hiến pháp sẽ được sửa đổi sau khi bỏ phiếu công khai, để đảm bảo dân chủ. Có thông tin cho rằng cuộc bỏ phiếu sẽ được tổ chức vào tháng Chín.
Trong thông điệp liên bang, ông Putin cũng đề cập đến một số vấn đề trong nước, như hứa tăng lương cho giáo viên, mở thêm nhiều cơ sở chăm sóc trẻ em, cung cấp bữa trưa miễn phí cho trẻ em trong 4 năm học đầu tiên, và kéo dài trợ cấp trẻ em thêm 48 tháng.
Về phần Medvedev, cựu Thủ tướng rời vị trí cánh tay phải của ông Putin, để chuyển sang một vị trí khác ít “sóng gió” hơn nhưng vẫn có uy tín nhất định, là Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang.
Sự ra đi của Thủ tướng Medvedev đã kết thúc quá trình 12 năm ông cùng Tổng thống Putin cai quản nước Nga.
Trước khi tiễn ông Medvedev rời Điện Kremlin lần cuối cùng với tư cách Thủ tướng, Tổng thống Putin nhấn mạnh “không phải mọi mục tiêu đều được hoàn thành” dưới thời Medvedev.
Tuy nhiên, ông Putin hy vọng quá trình chuyển đổi quyền lực - hiện đã bắt đầu ở Nga - sẽ diễn ra suôn sẻ.
TheoTienphong
Diễn biến bất ngờ
Tối 15/1, Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev bất ngờ nộp đơn từ chức lên Tổng thống Vladimir Putin.
Theo hãng thông tấn TASS, ông Putin đã cảm ơn Thủ tướng Medvedev trong thời gian phục vụ vừa qua, song vẫn nhấn mạnh rằng Nội các của ông Medvedev đã không đạt được tất cả các mục tiêu đặt ra.
Tổng thống Putin đã đề nghị Nội các của ông Medvedev tiếp tục làm việc cho đến khi một nội các mới được thành lập.
Ông Medvedev vốn là một đồng minh thân cận của ông Putin, đã đảm nhận chức vụ Thủ tướng Nga từ năm 2012. Trước đó, ông có 4 năm làm Tổng thống, từ 2008-2012.
Chuyen gi dang xay ra voi nuoc Nga?
Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev (trái) và Tổng thống Vladimir Putin trong cuộc họp ngày 15/1
Ông Medvedev từ chức ngay sau khi Tổng thống Putin đọc thông điệp liên bang trước đó cùng ngày, trong đó ông Putin đề xuất sửa đổi hiến pháp để tăng quyền cho thủ tướng và các thành viên nội các.
Cụ thể, ông Putin đề nghị thay đổi phương thức bổ nhiệm chính phủ theo cách Quốc hội đề xuất các ứng cử viên, và tổng thống không có quyền từ chối đề cử của Quốc hội vào các cương vị Thủ tướng, Phó Thủ tướng và bộ trưởng thay cho việc Tổng thống bổ nhiệm Thủ tướng.
Tuy nhiên, Tổng thống vẫn giữ quyền xác định các ưu tiên của chính phủ và quyền bãi nhiệm các thành viên chính phủ. Tổng thống vẫn kiểm soát trực tiếp hệ thống phòng thủ. Đồng thời, việc bổ nhiệm người đứng đầu các bộ sức mạnh sau khi tham khảo ý kiến với Hội đồng Liên bang (Thượng viện). Cuối cùng, ông đề nghị đưa ra trưng cầu dân ý về những sửa đổi Hiến pháp.
Ngay sau khi từ chức, ông Medvedev đã đồng ý đảm nhận vai trò trong Hội đồng An ninh của Tổng thống. Phát biểu trên truyền hình, ông Medvedev cho biết các đề xuất sửa đổi hiến pháp mà Tổng thống Putin đưa ra sẽ tạo ra những thay đổi đáng kể trong cán cân quyền lực của đất nước, và vì vậy "chính phủ trong định dạng hiện nay đã từ chức".
Ông Medvedev nhấn mạnh: "Chúng ta nên tạo điều kiện cho Tổng thống tiến hành mọi biện pháp cần thiết" để thực hiện các thay đổi trên.
Chuyen gi dang xay ra voi nuoc Nga?
Tổng thống Nga V. Putin đọc thông điệp liên bang năm 2020 sớm hơn thường lệ
Cũng ngay trong ngày 15/1, Điện Kremlin thông báo, Tổng thống Putin đã đề cử người đứng đầu Cơ quan Thuế liên bang Nga Mikhail Mishustin, 53 tuổi, làm Thủ tướng mới của Nga.
Tổng thống Putin đã đệ trình đề xuất của mình lên Duma Quốc gia (Hạ viện Nga) để được thông qua sau khi ông Mishustin đồng ý tiếp nhận chức vụ Thủ tướng. Bên cạnh đó, ông Putin còn ký sắc lệnh cho phép Chính phủ từ chức.
Người đứng đầu đảng Nước Nga thống nhất tại Duma Quốc gia Nga Sergey Neverov cho biết, sáng 16/1 (giờ địa phương), sẽ triệu tập một phiên họp của các đại biểu đảng này để thảo luận về ứng viên Thủ tướng Mikhail Misustin. Ông Neverov nhấn mạnh, cần thúc đẩy tối đa việc phê chuẩn Thủ tướng để tiến tới hình thành Chính phủ mới.
Khả năng cao ông Mikhail Misustin sẽ được phê chuẩn là Thủ tướng mới của Nga, vì Đảng Nước Nga thống nhất chiếm đa số tại Duma Quốc gia Nga.
Kịch bản đoán trước?
Trang mạng của Điện Kremlin ngày 15/1 cho biết, Tổng thống Putin đã thành lập nhóm công tác soạn thảo các đề xuất sửa đổi Hiến pháp. Nguyên thủ quốc gia Nga đã ký lệnh phê duyệt thành phần của nhóm công tác, có hiệu lực ngay từ ngày 15/1.
Chủ tịch Ủy ban Hiến pháp Hội đồng Liên bang Andrei Klishas, Chủ tịch Ủy ban xây dựng nhà nước và pháp luật Duma Quốc gia Pavel Krasheninnikov, Viện sĩ Viện hàn lâm Khoa học Nga Taliya Khabrieva được bổ nhiệm làm các đồng chủ tịch nhóm công tác với thành phần hơn 70 thành viên này.
Thư ký báo chí của tổng thống, ông Dmitry Peskov lưu ý rằng đây là cải cách nghiêm túc, nên nguyên thủ quốc gia Nga cho rằng cần phải tham khảo ý kiến của dân chúng thông qua bỏ phiếu. Thời điểm và thủ tục tiến hành trưng cầu ý dân sẽ được xác định sau đó được chính thức hóa bằng sắc lệnh.
Chuyen gi dang xay ra voi nuoc Nga?
Ông Putin sẽ duy trì quyền lực trong vai trò mới?
Trong khi đó, TASS dẫn lời Phó Thủ tướng Nga Vitaliy Mutko cho biết sau khi thực hiện kế hoạch sửa đổi Hiến pháp, Hội đồng Nhà nước sẽ nằm trong cơ cấu hành pháp. Theo ông Mutko, Hội đồng Nhà nước, được thành lập như một cơ quan tư vấn, sẽ có vai trò mới.
Trong thông điệp liên bang đọc trước Hội nghị Liên bang ngày 15/1, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố vai trò của Hội đồng Nhà nước cần được củng cố trong Hiến pháp như một phần của kế hoạch sửa đổi luật cơ bản. Tuy nhiên, ông không tiết lộ chi tiết vai trò của cơ quan này.
Chủ tịch Hội đồng Nhà nước là Tổng thống Nga, các thành viên trong Hội đồng gồm các chủ tịch Hội đồng Liên bang (Thượng viện) và Duma Quốc gia (Hạ viện), lãnh đạo các phe phái trong Hạ viện, thống đốc các chủ thể, đại diện toàn quyền của Tổng thống Nga ở các khu vực liên bang.
Ngoài ra, Hội đồng còn gồm những người có nhiều kinh nghiệm trong các hoạt động công - nhà nước và xã hội. Hội đồng Nhà nước xem xét các vấn đề chính trị cấp bách ở Nga, song không có quyền lực.
Những diễn biến bất ngờ ở nước Nga diễn ra giữa lúc giới phân tích đồn đoán về các kịch bản Tổng thống Putin sẽ duy trì quyền lực sau 20 năm nắm quyền kể từ ngày 31/12/1999.
Hãng tin AP của Mỹ mới đây đã bình luận: “Ông Putin, 67 tuổi, yêu thích thể thao, dường như vẫn còn đủ sức khỏe để tiếp tục lãnh đạo. Ông thường xuyên luyện tập judo, trượt tuyết và chơi khúc côn cầu để thể hiện sự dẻo dai của mình. Ông vẫn được người dân yêu mến rộng rãi...”.
Chuyen gi dang xay ra voi nuoc Nga?
Nước Nga trỗi dậy mạnh mẽ dưới thời ông Putin
Theo giới quan sát, ông Putin có thể tiếp tục nắm giữ quyền lực thông qua các biện pháp như sửa đổi hiến pháp để xóa bỏ giới hạn nhiệm kỳ tổng thống. Tuy nhiên, đây là kịch bản khó xảy ra vì những lý do nhạy cảm.
Những tuyên bố của ông Putin trong thông điệp liên bang ngày 15/1 cho thấy kế hoạch sửa đổi hiến pháp để tái phân bổ quyền lực giữa tổng thống, nội các và quốc hội. Nếu được tiến hành, những sửa đổi như vậy sẽ dẫn tới cắt giảm quyền lực của tổng thống và không loại trừ khả năng ông Putin tiếp tục điều hành đất nước với tư cách là thủ tướng.
Tuy vậy, những thông tin được Phó Thủ tướng Nga Vitaliy Mutko tiết lộ về vai trò mới của Hội đồng nhà nước và việc Thủ tướng Medvedev đồng ý tham gia Hội đồng An ninh của Tổng thống cho thấy ông Putin có thể sẽ duy trì quyền lực theo cách tương tự nhà lãnh đạo Kazakhstan Nursultan Nazarbayev.
Trong năm 2019, ông Nazarbayev đột ngột từ chức Tổng thống Kazakhstan song nhà lãnh đạo 79 tuổi này vẫn đảm nhận vị trí quan trọng là người đứng đầu hội đồng an ninh quốc gia.

BBảo Minh
TheoBaodatviet.vn