Bài hát Nga : Đôi bờ - два берега

Có độc giả đã viết cho Đại Kỷ Nguyên khi đến với loạt bài Nghe lại bản gốc tuyệt đẹp, rằng:

“Đến ngày hôm nay, thế giới lại gần được nhau hơn, thì chúng ta phải cảm ơn tầm quan trọng và sức lôi cuốn của Âm nhạc, mà bất cứ một dân tộc nào đều có thể, qua những nhạc phẩm bất hủ của mình, mang mọi người lại gần nhau, hòa cùng một trái tim, dù ở góc phố nào trên thế giới”.

Có một ca khúc đi cùng những năm tháng của đời người, đi cùng cả một thế hệ những người Việt Nam “Nga học” suốt những thập kỷ 50-60-70-80, mà mỗi lần lắng nghe lại, giai điệu ấy như tái hiện lại những kí ức ngọt ngào về tuổi trẻ, về tình yêu đối với đất nước con người nơi ấy.

Đó chính là “Đôi bờ”, với giai điệu ngọt ngào êm đềm đã luôn chinh phục, ngự trị tâm hồn những người Việt Nam đã từng đến nước Nga và cả những ai yêu nhạc nhưng chưa bao giờ đặt chân lên mảnh đất đầy tuyết trắng ấy. Rất nhiều thế hệ đã thuộc lòng lời Việt của Đôi bờ.

Đôi bờ là một bài hát Nga, lời của Grigory Mikhailovich Pozhenyan, phần nhạc do Andrey Yakovlevich Eshpai viết cho bộ phim Khát năm 1960 với tên gọi nguyên thủy là Em và anh, đôi bờ.

Ca khúc với giai điệu nhẹ nhàng, ngọt ngào mang lại cho người nghe cảm xúc sâu lắng. Nhưng đâu đó lại phảng phất nỗi buồn của sự chia ly trong mối tình đôi lứa vì sự ác liệt của bom đạn chiến tranh.

Bom đạn hay chiến lửa chỉ làm tình yêu kia càng thêm mãnh liệt

Chiến tranh là một giấc mộng kinh hoàng mang theo biết bao nhiêu đau đớn khôn nguôi cho những người sống trong những thời khắc ấy. Có những mất mát, những cuộc chia li đẫm nước mắt. Nhưng khi nghe giai điệu và ca từ của “Đôi bờ”, người ta không thấy nữa bóng dáng của chiến tranh, của những tang thương hay đau khổ, mà chỉ có sự êm đềm và hạnh phúc tình yêu ngập tràn, dường như khói lửa đạn bom ở đâu đó xa lắm. 

Tình yêu thời chiến vẫn là nguồn cảm hứng vô tận cho những nhạc sĩ, có lẽ bởi sự đối lập giữa tình yêu thơ mộng và chiến tranh khốc liệt, giữa hạnh phúc êm đềm và vụn nát tang thương…

Trong bom lửa khói đạn ấy, vẫn còn những mộng mơ tuyệt đẹp, vẫn có những giai thoại tình yêu như thể xóa mờ được vết sẹo của chiến tranh.

Đôi bờ nói về một mối tình của cô gái với một chàng trai là chiến sĩ ngoài mặt trận. Tình yêu của họ với những giấc mộng uyên ương đầy thơ mộng. Nhưng hạnh phúc như thể chia đôi khi chàng trai từ biệt cô gái để ra trận, song niềm tin bất diệt nơi cô vẫn da diết vang lên thành nhưng giai điệu êm đẹp của Đôi bờ: “Mình em riêng thắm thiết yêu anh, với niềm tin thiết tha, một dòng sông sóng nước long lanh, đôi bờ đâu cách xa…”

(Ảnh: Pixabay.com)

Giây phút chia li bịn rịn với những cảm xúc không thể nào nói lên lời. Cô gái mang theo tình yêu thủy chung của mình ngóng trông về nơi mịt mù khói lửa để chờ đợi sự quay về của người yêu. Nhưng chàng trai mãi mãi chẳng thể trở về, khói lửa đã vùi kín thân anh. Cô gái ấy mang theo nỗi đau tuyệt vọng, thế nhưng đâu đó trong góc tâm hồn cô vẫn là những hi vọng, tận sâu thẳm đáy lòng mình cô vẫn không muốn tin đó là sự thật, cô vẫn đợi chờ, đợi chờ mặc dù chẳng bao giờ có ngày tái ngộ.

Lời Nga

Ночь была с ливнями, 
И трава в росе. 
Про меня “счастливая” 
Говорили все.

И сама я верила, 
Сердцу вопреки: 
Мы с тобой два берега 
У одной реки.

Утки все парами, 
Как с волной волна, 
Все девчата с парнями, 
Только я одна.

Я ждала и верила,
Сердцу вопреки:
Мы с тобой два берега
У одной реки.

Ночь была, был рассвет,
Словно тень крыла. 
У меня другого нет,
Я тебя ждала.

Всё ждала и верила,
Сердцу вопреки:
Мы с тобой два берега
У одной реки.

Lời dịch (thơ):

Những cơn mưa trong đêm
Và sương trên lá cỏ
Vạn vật đều cùng nói
Hạnh phúc nhất là em!

Và chính em cũng tin,
Dù trái với tim mình:
Em với anh – đôi bờ
Của cùng một dòng sông

Từng cặp thiên nga bơi
Như sóng vờn bên sóng,
Trai gái đều có đôi
Riêng mình em lẻ bóng.

Em vẫn chờ vẫn tin,
Dù trái với tim mình:
Em với anh – đôi bờ
Của cùng một dòng sông

Bình minh dần chiếu rạng
Xua đi bóng đêm dài.
Nhưng em không có ai
Chỉ mình anh em đợi!

Chờ mãi và vẫn tin,
Dù trái với tim mình:
Em với anh – đôi bờ
Của cùng một dòng sông

“Em vẫn chờ vẫn tin, dù trái với tim mình..”, trái tim cô gái vẫn nhất định muốn tin chàng trai sẽ quay trở về. Nhưng khi lý trí cô gái biết rằng chàng trai không bao giờ quay trở về nữa, cô chợt thấy đắng cay, vậy từ nay giữa hai ta như hai bờ của dòng chảy. Sẽ chẳng bao giờ có thể gặp lại nhưng cô gái ấy nguyện giữ mãi hi vọng và tình yêu đẹp đẽ của họ, dẫu rằng mối tình ấy chẳng đi tới cái kết đẹp nhưng nó cũng sẽ mãi được mang theo như đôi bờ bất tận.

Giai điệu của bài hát nhẹ nhàng, sâu lắng, phản ảnh nội tâm một người thiếu nữ. Lời Việt của bài hát rất thơ mộng nhưng mang tính ẩn dụ để thể hiện niềm tin thậm chí mạnh mẽ hơn nguyên tác, niềm tin đôi bờ đâu cách xa. Câu kết của nguyên tác “Мы с тобой два берега у одной реки” nghĩa là “Em và anh (mãi) như hai bờ của một dòng sông”, hàm ý chẳng bao giờ gặp được nhau.

Lời Việt

Đêm dài qua, dưới mưa rơi,
em mong chờ anh tới
Cây cỏ hoa như nói nên lời
em hạnh phúc nhất đời

Lòng em riêng biết có yêu anh,
Giữa tình đôi lứa ta,
một dòng sông sóng nước long lanh,
đôi bờ đâu cách xa…

Trên dòng sông, sóng đôi nhau,
thiên nga đùa trên sóng
Bên bờ sông vai sánh vai nhau,
đôi đôi bước theo dòng

Mình em riêng đứng ngóng trông anh,
với tình yêu thiết tha
Một dòng sông sóng nước long lanh,
đôi bờ đâu cách xa…

Đêm dần qua, ánh ban mai
đang lan tràn dâng tới.
Trên bờ sông soi bóng em dài,
xa xa phía chân trời.

Mình em riêng thắm thiết yêu anh,
với niềm tin thiết tha.
Một dòng sông sóng nước long lanh,
đôi bờ đâu cách xa…

Đôi bờ là một ca khúc nhạc Nga mà với tất cả những ai đã từng sống và đặt chân tới Nga, hay với cả những ai yêu âm nhạc, mãi là một ca khúc ngự trị trong tâm trí của người nghe.

Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới quý độc giả cùng lắng nghe lại ca khúc đi cùng năm tháng này. Hi vọng sẽ mang lại cho quý bạn đọc những giây phút cùng tan chảy vào những giai điệu êm đềm bất tận của nền nhạc Nga tuyệt đẹp này. Phiên bản dưới đây do MC nổi tiếng Thảo Vân trình bày, tiết lộ cho độc giả một góc tài năng của cô, vốn là cô sinh viên khoa tiếng Nga trường Đại Học Sư Phạm Ngoại Ngữ Hà Nội sở hữu giọng ca tuyệt đẹp:

Đôi bờ - Thảo Vân

 

04:27

04:27