Bức tường than khóc ở Jerusalem

Bức tường than khóc cho nghìn năm vong quốc ở Jerusalem

Năm mới, người Do Thái thường chúc nhau: "Next year, in Jerusalem" với mong ước cháy bỏng đấng cứu thế sẽ đưa họ trở về quê nhà Jerusalem

Đối với người Do Thái, Bức tường phía Tây hay Bức tường Than khóc (Western Wall) là điểm đến linh thiêng nhất tại vùng đất thánh Jerusalem. Mỗi năm, nơi đây chào đón hàng triệu tín đồ, du khách tới hành hương. Họ thường đứng trước bức tường và thành kính cầu nguyện. Mọi người sẽ viết các điều ước của mình vào một mảnh giấy nhỏ, nhét vào các khe hở của bức tường. Những người mộ đạo Do Thái tin rằng, nếu làm thế tại bức tường này, lời cầu khẩn của họ sẽ tới tai Thượng Đế và được đáp ứng. 

Bức tường dài được chia khu vực cầu nguyện riêng biệt cho phụ nữ và nam giới.

Ngoài ra, nếu tới đây du khách sẽ có cơ hội nhìn thấy hàng trăm, hàng nghìn tín đồ đạo Do Thái, ngồi im lặng cầu nguyện bên Bức tường Than khóc cả ngày trời. Người ta tin rằng, nếu cầu nguyện liên tục trong 40 ngày, bạn sẽ được Thượng Đế ban cho nhiều phép màu.

Nhiều người khi nhắc đến Bức tường Than khóc đều biết rằng nó là nơi linh thiêng nhất tại Jerusalem. Nhưng không nhiều người hiểu được rõ ràng vì sao nó lại trở thành nơi linh thiêng nhất.

Trước hết, vì nó là chứng nhân cho cả một bề dày lịch sử đầy biến động của dân tộc Do Thái. 

Theo Kinh Thánh, đền thờ vua Salomon được xây dựng trên đỉnh Núi Đền (Temple Mount), bị quân Babylon phá hủy năm 586 trước CN. Thời Herod đại đế, người đứng đầu nhà nước Do Thái cổ đại, ngôi đền được xây lại nguy nga hơn. Năm 70, trong cuộc chiến Do Thái - La Mã, ngôi đền đã bị quân La Mã phá hủy, chỉ còn lại đoạn bức tường phía Tây như ngày nay.

Năm 135, hoàng đế La Mã sau khi dập tắt cuộc khởi nghĩa của người Do Thái đã ban lệnh lưu đày, cấm họ được đến Jerusalem thờ phụng. Lý do của hành động này là người dân Do Thái không chịu tôn thờ hoàng đế La Mã. Mọi chuyện chỉ dễ dàng hơn vào thời hoàng đế Constantine. Người Do Thái được quyền trở lại thành cổ. 

Đó cũng là lý do trước khi Israel được phục quốc, vào đầu năm mới người Do Thái thường chúc nhau: Next year, in Jerusalem (Xin hẹn gặp nhau năm tới tại Jerusalem), để thể hiện niềm mong ước khôn nguôi được trở về quê nhà. 

Gần Bức tường Than khóc là nhà thờ mộ chúa Holy Seplucher. Người Do thái tin rằng đây là nơi an táng Đức chúa Jesus, nơi người đã ngã xuống sau khi vác thánh giá qua 14 chặng đường.

Trong hơn một ngàn năm Jerusalem bị cai trị dưới các luật lệ của Hồi giáo, người Arab thường sử dụng bức tường như một địa điểm tập kết rác. Họ làm thế nhằm làm bẽ mặt những người Do Thái đến cầu nguyện ở Bức tường. Điều này phần nào cũng nói lên được nỗi xót xa của người Do Thái, và tiếng than khóc của họ cho kiếp nghìn năm vong quốc, cho những tai ương, bất hạnh của dân tộc vì thế mà càng đau đớn hơn. Bên cạnh đó, họ cũng không ngừng cầu nguyện với niềm tin một ngày nào đó sẽ có đấng cứu thế đến đưa dân tộc Do Thái trở vể quê nhà Jerusalem. 

Năm 1948, khi nhà nước Israel ra đời, người Do Thái và Arab lại diễn ra một cuộc chiến dữ dội. Tuy phần thắng thuộc về người Do Thái, họ không lấy được được khu Cổ thành, nhất là di tích vô cùng quý giá với họ, Bức tường Than khóc. Trong cuộc chiến 6 ngày diễn ra vào năm 1967, Israel đã chiến thắng và chiếm lại toàn bộ Jerusalem. Quân đội nước này đã san phẳng những khu xung quanh và tạo ra một quảng trường rộng lớn có sức chứa gần nửa triệu người.

Ngoài Bức tường than khóc, Nhà thờ mộ chúa Holy Sepluche, du khách đến thành cổ Jerusalem thường đến thăm các danh thắng lịch sử như đường chúa đi qua, đỉnh núi Olive, khu vực khảo cổ thành vua David... Mặc dù Israel vẫn có xung đột với các nước láng giếng ở khu vực biên giới song mỗi năm nước này vẫn đón khoảng 3 triệu khách du khách đến thăm những thánh tích tôn giáo của nhân loại tồn tại qua nhiều thế kỷ.

----------

Điều gì khiến Jerusalem được coi là vùng đất Thánh

Jerusalem là nơi chứng kiến những sự kiện linh thiêng: David xây dựng thủ đô, Chúa Jesus bị đóng đinh...

Jerusalem không chỉ là cái tên đáng được quan tâm đối với chính quyền nhiều quốc gia, mà nó còn là nơi không thể không đến đối với nhiều du khách, do sở hữu bề dày lịch sử, văn hóa.

Cuộc chiến giành chủ quyền ở Jerusalem giữa Israel và Palestine đã kéo dài nhiều thập niên và vùng đất nổi tiếng này là một trong những vấn đề căng thẳng nhất trong xung đột giữa các nước Arab và Israel.

BBC đã có một bài phân tích để chỉ ra lý do khiến Jerusalem trở thành vùng đất Thánh, địa điểm linh thiêng và quan trọng đến vậy đối với các tín đồ Kito giáo, Hồi giáo và Do Thái giáo.

Jerusalem (hay còn gọi là Yerushalayim trong tiếng Hebrew, và Al-Quds trong tiếng Arab), là một trong những thành phố lâu đời nhất trên thế giới. Nơi đây là chứng nhân lịch sử với nhiều lần bị chinh phục, phá hủy, rồi tái thiết. Mỗi một lần được xây dựng lại, nó lại đại diện cho những mảng khác nhau của quá khứ.

Với người Do Thái, đây là nơi vua David xây dựng thủ đô của vương quốc Israel thống nhất và vua Solomon xây Đền Thờ Đầu tiên. Hàng năm, hàng triệu tín đồ Do Thái đã đổ tới Bức Tường Than Khóc ở đây để hành hương.

Với người Kito giáo, đây là nơi chứng kiến Chúa Jesus bị đóng đinh. Hàng năm, hàng triệu tín đồ Thiên Chúa giáo hành hương về nơi đây để thăm nhà thờ Mộ chúa và cầu nguyện.

Theo Kinh Koran, Jerusalem là điểm dừng chân trong hành trình Đêm kỳ bí của Nhà tiên tri Mohammed. Do vậy, đây cũng là nơi mà các tín đồ Hồi giáo thường tới thăm Jerusalem quanh năm, đông nhất là trong tháng Ramadan. Jerusalem là nơi quan trọng thứ 3 đối với người Hồi giáo, sau Mecca và Medina.

Với những lý do trên, Jerusalem trở thành thánh địa quan trọng của cả 3 tôn giáo. Nhiều du khách khi nhắc đến thành phố này, thường nghĩ ngay đến sự thiếu an toàn, chia rẽ hay xung đột. Trên thực tế, dù tồn tại 3 tôn giáo cùng một lúc nhưng những giáo dân này lại rất đoàn kết trong việc dành sự kính trọng của mình đối với vùng đất thánh.

Du khách đến Jerusalem thường tập trung về khu Phố Cổ, một mê cung với những con ngõ nhỏ tồn tại hàng trăm năm. Nơi đây có 4 quảng trường, tương đương với 4 khu vực của người Do Thái, Thiên Chúa, Hồi giáo và Armenia. Tất cả được bao bọc trong một bức tường đá.

Một số công trình nổi tiếng ở Jerusalem là Vòm đá thiêng - nơi nhà tiên tri Mohammed lên thiên đàng, thánh đường Al-Aqsa, một trong những nơi được coi là thánh địa của người Hồi giáo.

Ngoài ra, Bức tường Than khóc cũng là một điểm đến thu hút hàng triệu du khách thập phương ghé thăm. Nơi đây còn có cả Nhà thờ Mộ thánh được các hiệp sĩ Thập tự chinh xây dựng vào thế kỷ 12.

Jerusalem tuy là thành phố cổ đại được xây dựng hàng nghìn năm trước công nguyên nhưng lịch sử xung đột hiện đại của nó chỉ bắt đầu cách đây 100 năm, khi tướng Edmund Allenby của quân đội Anh chiếm thành phố từ tay người Ottoman, mở ra một thế kỷ máu và lửa bắt nguồn từ chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa dân tộc và bài Do Thái.

---------

Ngôi sao David trên bức tường than khóc ở Jerusalem

Du khách khi tới thăm Bức tường than khóc ở Jerusalem đều cố gắng chụp lại hình ảnh ngôi sao 6 cánh gắn trên đó. Đây chính là ngôi sao David nổi tiếng thế giới.

Du khách đến các nước phương Tây như châu Âu, Mỹ thường thấy hình ảnh một ngôi sao 6 cánh xuất hiện trên đồ lưu niệm, trang sức, phim ảnh và thậm chí là một số địa danh nổi tiếng như Bức tường than khóc ở Jerusalem. Nhiều người biết rõ đây chính là ngôi sao David nổi tiếng của người Do Thái, và cũng không ít người tò mò về nguồn gốc thực sự của nó.

Biểu tượng sao 6 cánh trên tường thành Jerusalem.

Ngôi sao David (hay còn gọi là tấm khiên David) là một biểu tượng cổ xưa của người Do Thái, với hình ngôi sao 6 cánh do 2 hình tam giác lồng vào nhau. Nó được đặt tên theo vua David, vị vua thứ hai của người Isarel. Vị vua này cũng chính là cảm hứng để họa sĩ Michelangelo tạo nên bức tượng khỏa thân David danh bất hư truyền.

Theo nhà nghiên cứu Gershom Scholem, biểu tượng này xuất hiện vào thế kỷ 14 trong cộng đồng người Do Thái ở trung Âu. Đến thế kỷ 19, nó mới trở nên phổ biến và trở thành một trong những biểu tượng được biết đến nhiều nhất hiện nay. Du khách có thể nhìn thấy biểu tượng này tại nhiều nhà thờ của người Do Thái.

Ngôi sao xuất hiện lần đầu trên văn tự Mezuzot - những luật lệ của đạo Do Thái thường được khắc trên trụ nhà và các hoa văn trang trí.

Theo một số nguồn dẫn, biểu tượng cổ xưa về 4 yếu tố Nước, Lửa, Gió, Đất cũng được vẽ từ các hình cơ bản trong ngôi sao 6 cánh này. Do đó, sao David mang ý nghĩa về sự hòa hợp của những yếu tố đối lập, cũng giống như Vua David - một chiến binh oai dũng và cũng là một nghệ sĩ khi chơi đàn hạc hay tuyệt.

Mặc dù là ngôi sao 6 cánh, sao David lại là biểu tượng cho số 7, bao gồm 6 mũi nhọn và phần trung tâm. Trong đạo Do Thái, số 7 này rất có ý nghĩa. Đấng sáng thế đã tạo ra thế giới trong 6 ngày, cộng thêm một ngày thứ 7 để nghỉ ngơi. Theo đó một tuần mới có 7 ngày, 6 ngày làm việc và một ngày nghỉ ngơi. Cây chúc đài trong các đền thờ cổ cũng có 7 ngọn đèn dầu với 3 ngọn ở mỗi bên và 1 ngọn chính giữa.

Còn theo phái Kabbalah của Do Thái, ngôi sao David biểu tượng cho 6 hướng và trung tâm: trên, dưới, đông, tây, nam, bắc và trung tâm. 

Ngày nay, ngôi sao David trở thành một trong những biểu tượng phổ biến nhất của người Do Thái. Nó thậm chí còn có mặt trên quốc kỳ Israel.

Ngôi sao David thường gắn liền với một biểu tượng nổi tiếng không kém khác. Đó chính là ấn triện của vua Solomon, con trai vua David. Ông là người xây dựng đền thánh đầu tiên ở kinh thành Jerusalem. Một phần trong tên thành phố, Shalem được đặt theo tên vua Solomon. Ông cũng là người được Chúa ban tặng cho cả "sự khôn ngoan và trí tuệ".

Ngày nay khi đến Bức tường than khóc ở Jerusalem, du khách có thể tìm thấy những tảng đá được khắc hình 2 tam giác lồng vào nhau. Đó là hình dáng của ngôi sao David, còn theo đạo Hồi nó chính là ấn triện của vua Solomon. 

Theo một số nhà khoa học, ngôi sao David và ấn triện Solomon chính là một. Nhưng cũng có nhiều ý kiến cho rằng, ấn triện của Solomon chính là ngôi sao 5 cánh, còn 6 cánh mới là ngôi sao David.