Nhớ lại miền Nam nước Pháp

14-07-2009

Hôm nay 14/7/2009 là Ngày Quốc Khánh của nước CH Pháp, tôi chợt nhớ tới kỷ niệm của những năm 90 sau khi Nhà nước ta mở cửa việc ra nước ngòai, nhất là các nước Tây Phương đã dễ dàng hơn, vì thế lần đầu tiên tôi đã được đến Bordeaux, Foulayronnes ở miền Nam nước Pháp.

Vào những năm 1990 và 1992 tôi được tới Bordeaux – Pháp để dự Hội Thảo do Tổ chức ACCT ( Agence de coopération culturelle et technique - Cơ quan hợp tác văn hóa và kỹ thuật ) và Institut de l’énergie des pays ayant en commune l’ usage du francaise( Viện năng lượng của các nước nói tiếng Pháp ) mời đích danh tổ chức tại tòa nhà của École Internationale de Bordeaux ở 43 Rue Pierre – Nouilles – 33405 Talence Cedex . Đây là một ngôi trường xây dựng từ xa xưa, trên một khuôn viên rộng, có hội trường, có căng tin và nhà ngủ khá tiện nghi cho các đại biểu tới dự .

Ảnh chụp tại nơi tổ chức Hội Thảo

Lần đi đầu tiên vào năm 1990 còn khá bỡ ngỡ,nên tôi chuẩn bị rất kỹ lưỡng( mang cả tự điển con ) như hỏi về thủ tục làm hộ chiếu, visa, lúc đó các thủ tục này còn do Bộ Ngọai Giao VN quản lý, và chờ lấy xong được giấy tờ cũng tốn kém về “quan hệ “ và thời gian, rồi đền thủ tục mang ngọai tệ , dù lúc đó chỉ mang có 100USD, nhưng phải lo trước để đi cho dễ dàng. Lần đầu do để quên địa chỉ của Chị Tố Tâm ( em họ ruột ), nên không đến thăm chị được, lần đi thứ hai vào năm 1992 do rút kinh nghiệm nên chủ động hơn và thực hiện được dự định đến thăm chị Tố Tâm ở Foulayronnes cách Bordeaux. hơn 30km về phía Nam.

Cả hai chuyến đi trên là những chuyến đi đầu tiên của tôi ra nước ngòai thuộc xứ sở Tây phương theo kinh tế thị trường nên cũng thích thú và mong muốn tìm hiểu nhiều điều. Theo vé máy bay mà BTC gửi thì là hạng Economy của hãng Air France ( vì lúc đó VN Airlines chưa có tuyến bay thẳng từ VN sang Paris như hiện nay ) nên phải bay từ Nội Bài sang Bangkok bằng máy bay của ta , rồi transit qua Bangkok và bay bằng máy bay quốc tế của Air France đến Paris, giữa đường dừng tại sân bay Copenhaguen ( Đan Mạch) , nhưng hành khách không xuống, đến Paris phải dò tìm sang sân bay nội địa để bay tiếp đến Bordeaux cách Paris 500 km về phía nam bằng máy bay nội địa của Pháp . Sân bay Charles de Gaulles - Paris thật rộng lớn với nhiều Gate ( tuyến ), dễ bị lạc, may mà lần đầu tiên tuy có ngỡ ngàng, nhưng tôi vẫn đi đến được sân bay nội địa do chịu khó giao tiếp. tuy nói còn bập bẹ. Máy bay từ sân bay Nội Bài bay đến Bangkok lúc 10g sáng; cảm giác choáng ngợp đầu tiên là thấy sao sân bay quốc tế Donmuang Thái Lan đẹp và to thế, các quầy hàng đều sang trọng và tiện nghi, phải ngổi chờ ở sân bay Bangkok đến 10 g đêm để bay tiếp suốt đêm sang sân bay Charles de Gaulle – Paris. Vì đã chuẩn bị trước không dám tiêu gì, lấy bánh mì ngọt mang sẵn ở nhà ăn cho đỡ đói và uống nước lã có sẵn ở các vòi nước dành cho du khách uống ở sảnh nhà chờ, nằm nghỉ trên ghế cho đến đêm lên máy bay khác sang Pháp. Do không có visa vào Thái, nên không thăm được thủ đô Bangkok ,trong thời gian chờ đợi sốt ruột may gặp một anh bạn VN đồng lứa mà trước đây chưa quen biết, nhưng qua chuyện trò trao đổi ngay tại sân bay Donmuang sau này thành quen và thân với nhau, đó là anh Bùi Duy Dưỡng cán bộ TT Infoterra của Ủy Ban KHKT NN, chuyên viên về môi trường , ghé qua Bangkok để đi tiếp sang Kenia, sau này khi về chúng tôi vẫn thường xuyên gặp nhau ở HN, vì mãi đến cuối năm 1992 tôi mới chuyển vào SG sinh sống cùng với vợ và con đã vào trước từ năm 1990. Tôi còn nhớ hồi đó anh Dưỡng còn tạo điều kiện cho tôi được bay miễn phí vào SG tham dự Hội thảo “Environment et pauvreté “ ( Môi trường và nghèo khổ) để có cơ hội thăm lại vợ và con lúc đó đang ở Hàm Tử - Q5 . Đến Bordeaux xuống sân bay có xe taxi chờ sẵn, chỉ cần nói tên không phải trả tiền là lái xe chở thẳng về nơi tập trung .

Tòan cảnh Bordeaux

Bordeaux là thành phố của tỉnh Gironde, thuộc vùng hành chính Aquitaine của Pháp, là thành phố lớn thứ hai sau Paris, rộng 4455 ha, với dân số 235878 người năm 2006, mà 1/3 dân số dưới 25 tuổi, kinh tế khá phát triển tốc độ tăng trựởng giai đọan 1999 – 2005 là 7,1 %% cao hơn cả nước Pháp chỉ có 4% . Bordeaux nổi tiếng với những công trình kiến trúc cổ, như nhà thờ lớn Cathédrale St - André xây dựng theo kiểu Gothic từ năm1096 ; các viện bảo tàng nổi tiếng như Musée d’ Art Contemporain thế kỷ 19, Musée d’ Aquitaire…...các trung tâm văn hóa và giáo dục , cả thành phố có 4 trường Đại học, 14 trường Cao đẳng, 2 Viện nghiên cứu , có khỏang 16300 xí nghiệp và doanh nghiệp nhỏ và vừa . Bordeaux là thành phố Cảng trên sông chảy qua cầu Pont de Pierre xây dựng từ năm 1810 theo lệnh của Napoléon. Sân bay quốc tế Bordeaux cách TT Tp 6 dặm về phía tây .Đặc biệt Bordeaux là vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng thế giới của Pháp. Với 95% diện tích trồng nho được xếp hạng : Vang cò tên gọi xuất xứ được kiểm tra kỹ về chất lượng “. Ở Pháp phân lọai rượu vang theo xuất xứ địa phương sản xuất, thí dụ theo xứ, theo tỉnh và theo vùng , tất cả phải được kiểm nghiệm và đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc gia và quốc tế , phân lọai như sau : 38% là lọai vang thông dụng ( Vin de table), là vang được pha trộn giữa các địa phương sản xuất khác nhau, 15% là vang có thương hiệu quốc gia ( Vin de Pays ); 35 % là vang đạt tiêu chuẩn xuất xứ A.O.C xếp hạng để xuất khẩu, và 2 % là vang giống như vang A.O.C nhưng chất lượng kém hơn.Các lọai vang đỏ của vùng Bordeaux như : Cabernets Sauvignon, Médoc , Graves, Libornais, còn vang trắng thì có Entre deux mers, Cotes de blayes, và vang trắng ngọt uy tín Sauternes. Hàng năm Bordeaux sản xuất khỏang 700 triệu chai vang, trong đó 88% là vang đỏ, lịch sử làm rượu vang ở vùng này có từ năm 48 trước Công Nguyên, 4 lọai vang đỏ xuất khẩu nổi tiếng là Red Bordeaux, Bordeaux Supérieur, Red cotes de Bordeaux, Red Libourne, và 2 lọai vang trắng xuất khầu nổi tiếng khác là Dry white wines và Sweet white wines.Trong thởi gian dự HT khỏang 2 tuần tôi đã được BTC cho đi tham quan nhiều danh lam thắng cảnh ở Bordeaux và các vùng sản xuất rượu vang , vào các hầm rượu thưởng thức rượu vang và champagne, ăn kèm theo bánh biscuit đặc biệt để uống đỡ say.Một chai rượu có giá 160.000 USD ? Đó là mức giá được trả cho một chai rượu Bordeaux - một chai Chateau Lafite 1787 - ở nhà bán đấu giá Christie, London, hồi năm 1985. Và theo sách Kỷ lục Guinness, sau 22 năm, đó vẫn là chai rượu đắt nhất trên thế giới. Chai rượu này thuộc về Thomas Jefferson, tổng thống thứ 3 của Hoa Kỳ. Là một nhà triết học, một nhà khoa học, Jefferson còn là một người sành rượu nho. Khi còn là đại sứ của Mỹ ở Pháp, ông đã dành không ít thời gian để đi thăm các cánh đồng nho nổi tiếng ở Bordeaux.

Chụp với BTC Hội Thảo và các GS

Thăm Bordeaux

Cảnh Foulayronnes

Sau HT lần thứ hai năm 1992 , tôi xin phép BTC nghỉ 2 ngày bằng tiền tự túc để đi thăm chị Tố Tâm ở Foulayronnes, đầu tiên để tiết kiệm chi tiêu, phải đi bộ 2km đến nhà Ga xe lửa để hỏi thủ tục, mới biết ở Pháp xe lửa có nhiều lọai vé, ngồi nằm trong khoang có hay không hút thuốc lá , xe lửa chạy nhanh, êm sau gần 1 tiếng đến ga Foulayronnes gặp ngay chị Tâm đang chờ sẵn,sau gần mấy chục năm mới gặp lại nhau mà giác quan thứ 6 vẫn nhận ra ngay là người nhà.

Foulayronnes là một thị trấn ở vùng trung du thuộc khu Lot et Garone của vùng Aquitaine , diện tích 288ha, dài 15km,rộng 5km, dân số lúc đó khỏang 4899 người .Chị lái xe ôtô riêng đưa đi thăm quanh trị trấn rồi đưa về nhà riêng ở trên đồi, lúc đó thời tiết còn là mùa đông, nên xung quanh nhà chị tuyết phủ trắng xóa. Chiều hôm đến là thứ 7 ở nhà với chị lúc đó chỉ có con gái lớn và con trai thứ, sáng hôm sau chủ nhật tất cả các con chị ở các nơi làm việc về thăm mẹ như con cả làm về IT cho một ngân hàng ở Marselles đi cùng người yêu là một thiếu nữ Pháp xinh đẹp bạn đồng nghiệp người Paris, cô con gái thứ hai cũng làm về thương mại ở Lyon về, cậu con trai út về cùng người yêu là cô gái Pháp nhỏ nhắn, hình như là công nhân rất bạo dạn. Sau một đêm xa nhà vừa lạnh, vừa không ngủ được tôi lấy quyển tự vị Pháp Việt bỏ túi sọan một bài viết với trình độ tiếng Pháp tự học, để sáng mai CN sẽ nói với tất cả các cháu bằng tiếng Pháp về nguồn gốc họ hàng, vì các cháu xa VN khi còn nhỏ lại sinh trưởng tại Pháp, nên không dành tiếng VN,một vài cháu lớn nghe hiểu tiếng VN, nhưng nói không thạo, nhiều khi chị Tâm phải làm phiên dịch cho tôi. Sau những bữa ăn giống hệt như ỏ VN, như có canh chua, dưa muối , chuyện trò càng thêm vui vẻ. Tôi không rõ cảm tưởng của cả nhà chị sau lần gặp gỡ này, nhưng tôi thấy chị Tâm nói tiếng Việt rất giỏi và còn nhớ nhiều kỷ niệm về VN và họ hàng ở HN .

Sáng thứ hai tôi lại đi xe lửa trở lại Bordeaux, và ngày hôm sau bay về Paris kết thúc cuộc hành trình ngắn ngủi khỏang 2 tuần ỡ miền nam nước Pháp. Lần thứ hai đến Pháp tới mới ghé dừng lại được Paris một tuần do có chú Đỗ Xuân Khôi ( em ruột vợ ) lúc đó vừa tốt nghiệp Tiến sĩ quốc gia về hệ thống điện ở Grenoble về Paris thực tập ở Eléctricité de France, do đó tôi có điều kiện tham quan lần đầu tiên một số danh lam chính ở Paris , đến thăm hai bác Thân ( họ ngọai ) đang ở nhà dưỡng lão và vợ chồng anh chị Khanh&Thục con bác ở một chung cư tầng 14 ở Paris. Thấy căn hộ của anh hướng tây nắng khá nhiều, anh nói ở Pháp căn hộ như vậy giá khá đắt , có rất nhiều cây xanh trồng trong nhà, hỏi ra nhờ có lọai giống đăc biệt của Pháp mà đem về VN chưa chắc đã trồng được . Anh Khanh là bác sĩ nôi khoa ở bệnh viện Henri Mont D’ Or , chị Thục là nghiên cứu viên sinh hóa của Centre Nationale d’études et recherches của Pháp , anh chị dẫn đi ăn ở quận 13, và đi dạo chơi Tháp Eiffel. ..Tôi cũng tranh thủ tìm được chỗ ở và thăm gia đình chị Nhật, một nữ bác sĩ đồng nghiệp với nhà tôi ở Khoa Tim Bệnh Viện Bạch Mai HN, sang Pháp thực tập và ở lại, cũng làm việc ở BV Henri Mont D’or. Năm 2003 chúng tôi lại được gặp chị Tố Tâm và cháu Hương ở SG khi về thăm lại quê hướng lần đầu, sau khi chị được đại gia đình họ ngọai do Ô. Phạm Vĩnh Ngọc chủ trì tiếp đón nồng nhiệt ớ HN vào và có nhiều cảm tưởng tốt về họ hàng bên ngọai ở VN .

Đến nay chắc những nơi tôi đã ghé qua cách đây hàng chục năm đã biến đổi nhiều, nhưng những kỷ niệm những ngày đầu tiên ra nước ngòai đến Pháp còn đọng lại trong trí nhớ của tôi .

Trên đường về ghé thăm Paris

PHẠM GIA